Beleggen in dure whiskey: de voor- & nadelen

Whisky wordt tegenwoordig steeds meer als een volwaardige alternatieve beleggingsvorm gezien. Het kan beleggers hierin een mooi rendement opleveren. Maar hoe beleg je in deze sterke drank en wat zijn de voor- en nadelen?

’s Werelds duurste whiskyvat is sinds eind 2018 in Nederlandse handen. Scotch Whisky International uit Sassenheim heeft toen het allerduurste vat ter wereld gekocht: het Glenlivet-vat uit 1952. Het ging voor €4,5 miljoen van de hand. Dit recordbedrag kwam mede tot stand doordat er relatief veel flessen (382) uitgehaald konden worden. Gewoonlijk verdampt ieder jaar zo’n 3 procent. Dit heet het ‘Angles’ Share’, het deel van de engelen. Bij dit recordvat viel de verdamping dus mee.

Maar u hoeft niet over miljoenen te beschikken om toch in whisky te beleggen. Tegenwoordig kunt u op internet voor enkele tientallen euro’s al flessen whisky kopen. Bijvoorbeeld via veilingsite Catawiki. Dan moet u wel de verleiding weerstaan om de fles open te maken en de inhoud te consumeren.

Veel geduld nodig bij whisky

Zeldzame flessen whisky vormen de beste investering. Het gaat dan bijvoorbeeld om gelimiteerde versies of whisky’s van inmiddels opgeheven distilleerderijen. Als u op zoek bent naar meer exclusieve flessen whisky, kunt u terecht bij verschillende aanbieders, van grote slijterijketens tot gespecialiseerde bedrijfjes. U moet beleggen in single malt whisky en niet in blended malt whisky, omdat er alleen bij single malt whisky een schaarste bestaat. Blended whisky is een mix of mengsel van twee of meer whisky’s. Liefst 90% van de totale markt bestaat uit blended whisky. Single malt is whisky van één distilleerderij. Veel mensen denken dat het van één vat komt maar dat klopt dus niet. Een single malt kan binnen de distilleerderij gemaakt zijn van verschillende vaten van verschillende leeftijden. Een single malt is altijd minimaal 3 jaar gerijpt op vat. Als er 12 jaar oud op het etiket staat, is de jongste whisky in de blend 12 jaar oud. Overigens bestaat er ook ‘single barrel’ whisky, zoals die van het recordvat.

Als u de flessen heeft aangeschaft, moet u geduld opbrengen. Hoe ouder de whisky is, hoe meer rendement deze kan opleveren. Met name als de whisky 18 jaar of ouder is, kan de prijs exponentieel stijgen. Oude single malt whisky’s zijn redelijk schaars, waardoor zij steeds waardevoller worden. Schotse distilleerderijen steken tegenwoordig weinig energie meer in het laten rijpen van whisky’s over een langere tijd, wat gunstig is voor de prijs van oude whisky. Volgens een onderzoek van Scotch Whisky International is in de periode 1936 – 2008 de gemiddelde prijs van whisky met 6,6% gestegen.

Goede opslagruimte

Belangrijk is dat u over een goede opslagruimte voor uw whiskyverzameling beschikt. Een donkere ruimte, met een constante temperatuur van zo’n 17 of 18 graden Celcius. U moet hierbij goed letten op de luchtvochtigheid. Als de ruimte te droog is, verdampt de inhoud van de whisky flessen. En als de ruimte juist te vochtig is, raken de etiketten en de koker beschimmeld.

Whisky moet je, in tegenstelling tot wijn, rechtop bewaren. Hiermee wordt voorkomen dat de whisky te veel in contact komt met de kurk, waardoor de sterke drank bederft. U moet de kurk wel vochtig houden, om te voorkomen dat die uitdroogt. U kunt een gesloten fles whisky decennia lang bewaren.

Japanse whisky

Whisky werd vroeger vooral in Ierland en Schotland geproduceerd. Maar dat is niet meer het geval. De drank komt tegenwoordig ook uit landen als Rusland, Japan en China.

Een bekende distilleerder is bijvoorbeeld het Japanse bedrijf Nikka, dat al sinds 1934 op een geheel eigen wijze whisky’s produceert. De Coffey-lijn van Nikka is al jaren bekend onder whiskyliefhebbers. In 2017 werd de Coffey Malt van Nikka verkozen tot beste whisky ter wereld.

Beleggen via handelsplatform

Als u thuis geen whisky wilt opslaan, kunt er u ook voor kiezen om via de World Whisky Index (WWI) te gaan beleggen in whisky. De WWI is een handelsplatform van Scotch Whisky International, 's werelds grootste speler op het gebied van professioneel beleggen in Schotse single malt whisky. Het gaat hierbij om echte flessen of echte vaten, die u als particulier kunt verkopen of aankopen. In een kluis in Sassenheim beheert SWI inmiddels 68.000 flessen, met een geschatte waarde van zo’n €40 miljoen.

Ook kunt u beleggen in whisky die nog niet gebotteld is en zich dus nog in vaten bevindt. Deze vaten zijn opgeslagen in Schotland en worden beheerd door Scotch Whisky International. De vaten mogelijk namelijk Schotland niet uit.

Op zoek naar de beste vermogensbeheerder?

Bent u op zoek naar de voor u beste vermogensbeheerder?

Vraag dan gratis en geheel vrijblijvend een SelectieRapport aan. Per e-mail ontvangt u een selectie van goede vermogensbeheerders die het beste passen bij uw persoonlijke situatie, wensen en voorkeuren.

Gratis Selectierapport

Risico’s beleggen in whisky

Het beleggen in whisky is behoorlijk risicovol. Denk bijvoorbeeld aan het gevaar van verdamping van uw belegging. Ook het rijpingsrisico is kenmerkend voor beleggen in dranken. Dit houdt hier in dat de whisky zich in het vat niet tot het gewenste hoogwaardige product heeft ontwikkeld. Het is ook een kleine, gespecialiseerde markt, waarin u uw belegging niet altijd liquide kunt maken. Toezichthouder de AFM beoordeelt beleggen in whisky met een zes als risico-indicator. Zeven is daarbij het hoogste risico.

Wilt u op een verantwoorde manier in whisky beleggen? Dan is het goed spreiden van uw beleggingen het belangrijkste dat u kunt doen om uw financiële risico’s te beperken. Dat betekent uw vermogen goed spreiden over verschillende beleggingscategorieën zoals aandelen, obligaties, vastgoeden alternatieve beleggingen zoals whisky. In de praktijk betekent dit dat u een klein deel van uw vermogen zou kunnen beleggen in whisky. Lees ook ons artikel over beleggen in wijn.

Achtergrondkennis over whisky

Om te beleggen in whisky is het verstandig meer te weten over de geschiedenis, het productieproces en de diverse gebruikte termen.

Het woord whisky is een verbastering van het Iers-Gaelische uisce beatha of Schots-Gaelische uisge beatha. Dit betekent ‘levenswater’, net als het Franse eau de vie. Uisge beatha werd afgekort tot fuisce. Fuisce werd uiteindelijk whisky.

De oorsprong van whisky ligt in Ierland, niet in Schotland. Keltische monniken brachten de distilleer kennis mee uit o.a. Beieren, vanwaar ze vluchtten voor de Romeinen. In de latere Middeleeuwen was de koperen pot still de traditionele distilleer-techniek. De Ier Aeneas Coffey perfectioneerde begin 19e eeuw het kolomdistilleren wat de opbrengst sterk verhoogde. Maar hij kreeg in Ierland geen voet aan de grond, waar men de oude maar tijdrovende pot still prefereerde. Hij verhuisde naar Schotland en verkocht zijn techniek aan vele lokale whisky makers. Die overspoelden de markt met goedkopere Schotse whisky. Door de onafhankelijkheid van Ierland in 1921 verloren de Ieren ook nog de belangrijke afzetmarkt van de Commonwealth. De Schotten hebben bovendien de schrijfwijze ‘whisky’ kunnen claimen, Ierse en andere whiskey wordt daarom met een e geschreven.

Hoe wordt whisky eigenlijk gemaakt?

Single malt whisky wordt gemaakt van 100% gerst (barley). In de V.S. maken ze ook whiskey van rogge (rye). Je kunt het ook maken van tarwe en maïs. Maar daar zit altijd wat gerst in. Want alleen gerst bevat het enzym amylase dat nodig is om zetmeel te splitsen in vergistbare suikers.

De eerste stap is het inweken in puur bronwater en het in een warme, vochtige omgeving laten ontkiemen van de gerstekorrels. Dit heet malting (mouten) en is hetzelfde als bij bier maken. Dan wordt de ontkieming gestopt door het eesten; het drogen van de ontkiemde gerstekorrels op een luchtdoorlatende eestvloer boven een ovenvuur (de zg. kiln). Door te stoken met turf (peat) ontstaan de bekende ‘peaty’ smaak en geur die bepaalde whiskies kenmerkt. Vervolgens maalt men de korrels grof, dit heet ‘grist’. Deze grist wordt vermengd met water tot een beslag (wort) waardoor amylase het zetmeel omzet in suikers. Overigens speelt het water zelf vaak een belangrijke rol, distilleerderijen pronken met de herkomst en puurheid van hun eigen bronwater. Toegevoegde gisten zetten de suikers om in alcohol tot ongeveer 8-10%. Tot zover is de procedure vergelijkbaar met bier. Maar nu filtert men de brei en de vloeistof (wash) wordt in de wash still verhit tot boven het kookpunt van alcohol (78,5 °C) Dit is het distilleren. De alcohol verdampt, condenseert weer door afkoeling en wordt opgevangen. Nu is het alcoholpercentage ca. 20 - 25%. Dit heet dan ‘low wine’. Door het distillatieproces te herhalen in een zg. spirit still stijgt het percentage aanzienlijk, tot ca. 70 %. Dit distillaat is helder van kleur en heet ‘new make wine’ (of White Dog in de V.S.). De kleur komt van de gebruikte houten vaten voor rijping, in goedkopere whisky’s ook van toegevoegde caramel. De whisky rijpt nu meerdere jaren en wordt voor het bottelen verdund tot ca. 40 %. Er is echter ook ‘cask strength’ whisky te koop, die dus niet verdund is.

door Frits van Manen

Frits is partner bij Vermogensbeheer.nl en heeft ervaring als beleggings- en vermogensadviseur bij een grote Nederlandse bank en fondshuis. Frits begeleidt vermogende particulieren, ondernemers, stichtingen en instellingen die op zoek zijn naar een goede en passende vermogensbeheerder.

Op zoek naar de beste vermogensbeheerder?

Bent u op zoek naar de voor u beste vermogensbeheerder?

Vraag dan gratis en geheel vrijblijvend een SelectieRapport aan. Per e-mail ontvangt u een selectie van goede vermogensbeheerders die het beste passen bij uw persoonlijke situatie, wensen en voorkeuren.

Gratis Selectierapport