Provisieverbod maakt consumenten een stuk bewuster

Het kan voor sommige beleggers even schrikken zijn: de eerste kwartaalfactuur van de vermogensbeheerder valt weer op de mat. En de kosten kunnen hoger zijn dan verwacht, omdat kosten die voorheen in een beleggingsproduct werden gestopt, nu direct aan de klant moeten worden berekend. Belegger.nl sprak met Koen Laarhoven van Vermogensbeheer.nl over de ontwikkelingen bij vermogensbeheerders.

Sinds begin dit jaar is het voor adviseurs verboden om de beloning in het product te verwerken. De AFM heeft deze maatregel ingesteld, omdat het belang van klanten dan meer centraal kan worden gesteld. Adviseurs zijn niet langer afhankelijk van de productaanbieder, nu de klant zelf de beloning van de adviseur betaalt.

‘Het kan daardoor wel even schrikken zijn voor klanten van grootbanken. In het verleden was veel van de dienstverlening bij banken ‘gratis’, omdat de kosten hiervan al in een beleggingsfonds zaten verwerkt. Nu dit is verboden, worden die kosten doorberekend aan de klant’, aldus Laarhoven, oprichter van de grootste onafhankelijke vergelijkingssite voor vermogensbeheerders in Nederland.

Aanpassing dienstverlening

Beheerders moeten door het provisieverbod transparanter zijn over de tarieven die ze berekenen aan klanten. Dit valt volgens Laarhoven samen met een periode waarin banken steeds meer inzetten op de centralisatie van beleggingsbeslissingen en kostenbesparingen. ‘Veel beleggingsbeslissingen worden niet meer door adviseurs gemaakt die met de klanten spreken, maar dat gebeurt nu allemaal centraal. Klanten hebben daardoor het gevoel met een adviseur te spreken, die eigenlijk niet kan aangeven waarom een beslissing wordt gemaakt.’

Daarnaast merkt Laarhoven ook op dat er door banken steeds meer standaardwerk wordt geleverd. Het proces wordt geautomatiseerd door modelportefeuilles en het persoonlijke contact met een adviseur waarbij maatwerk mogelijk was vervalt.

Laarhoven kan deze trend gedeeltelijk verklaren door de steeds strengere regels voor zorgplicht. ‘Er is natuurlijk veel misgegaan in 2008, waardoor banken steeds vaker kiezen voor centralisatie van het beleggingsbeleid. Dan heb je als bank veel meer grip op het beleid. Banken voldoen daarmee wel aan de zorgplicht, maar verliezen het belang van de klanten uit het oog. Die hebben namelijk het idee dat het beleggingsbeleid een soort black box is geworden.

Zelfstandige kantoren

Vermogensbeheerders die lijken te profiteren van het provisieverbod, zijn de zelfstandige kantoren. ‘Grappig genoeg is het overgrote deel van de zelfstandige vermogensbeheerders, een oud-bankier. Die zien dan bij de bank dat het belang van de klant uit het oog wordt verloren en starten vervolgens een eigen kantoor om de klant wél voorop te stellen.’

Veel klanten van vermogensbeheerders hebben alleen geen idee dat zelfstandige kantoren bestaan. ‘Ik moet nog verrassend vaak uitleggen dat er zoiets bestaat als een zelfstandig onafhankelijke vermogensbeheerder. Ik trek vaak de gelijkenis met een zorgverzekeraar: je zit daar vaak goed, totdat je eens goed gaat vergelijken. Dan kan het in veel gevallen goedkoper of beter. Maar hier moeten consumenten wel bewust van worden’.

De bewustwording lijkt langzaam toe te nemen. ‘Nu de nota’s op de mat komen, wordt de noodzaak voor consumenten groter om zich te verdiepen in de vermogensbeheerders. Het zijn met name klanten van banken die de meeste pijn voelen. Banken hadden namelijk de meeste klanten in advies, en bijna altijd in beleggingsfondsen, waardoor vaak werd gerekend met ‘gratis’ advies, waar nu voor betaald moet worden.’

Bron: Belegger.nl